جراحی تعویض مفصل زانو

زانو یکی از مفاصل اصلی و پرتحرک بدن است که نقش مهمی در راه رفتن، نشستن و انجام فعالیت‌های روزمره دارد. آسیب‌ها، آرتروز یا ساییدگی غضروف می‌توانند باعث درد و محدودیت حرکتی در این مفصل شوند. هنگامی‌که درمان‌های دارویی و فیزیوتراپی مؤثر نباشند، جراحی تعویض مفصل زانو (Knee Replacement Surgery) می‌تواند راه‌حلی مؤثر برای بازگرداندن عملکرد و کاهش درد باشد. در این مقاله از مرکز جراحی سپید با نکات ضروری قبل و بعد از جراحی تعویض مفصل زانو آشنا می‌شویم تا این عمل مهم، با ایمنی بالا و بهترین نتیجه همراه باشد.

تعویض مفصل زانو چیست و چه کسانی کاندید آن هستند؟

جراحی تعویض مفصل زانو روشی است که در آن سطوح آسیب‌دیده استخوان و غضروف در مفصل زانو با قطعات مصنوعی از جنس فلز و پلاستیک مقاوم جایگزین می‌شوند.
این عمل معمولاً برای افرادی انجام می‌شود که:

• از درد شدید زانو رنج می‌برند که با دارو یا فیزیوتراپی کنترل نمی‌شود.

• به دلیل آرتروز پیشرفته یا تخریب مفصل قادر به انجام فعالیت‌های روزمره نیستند.

• دچار دفورمیتی (انحراف) زانو یا محدودیت شدید حرکتی هستند.

هدف اصلی این جراحی، بازگرداندن حرکت طبیعی زانو، کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی است.

مراقبت‌های قبل از جراحی تعویض مفصل زانو

آمادگی پیش از عمل نقش مهمی در موفقیت جراحی و تسریع دوران نقاهت دارد. رعایت نکات زیر توصیه می‌شود:

1. مشاوره و ارزیابی پزشکی کامل

در جلسات مشاوره، جراح وضعیت مفصل، شدت آسیب و نتایج آزمایش‌ها را بررسی می‌کند. در این مرحله ممکن است عکس‌برداری با اشعه X یا MRI نیز انجام شود.
در صورت وجود بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، فشار خون یا مشکلات قلبی، باید حتماً کنترل و تنظیم شوند.

2. قطع برخی داروها

داروهای رقیق‌کننده خون، ضدالتهابی‌ها و مکمل‌هایی مانند ویتامین E یا امگا ۳ ممکن است خطر خونریزی حین عمل را افزایش دهند. پزشک معمولاً توصیه می‌کند مصرف آن‌ها چند روز پیش از جراحی قطع شود.

3. انجام آزمایش‌ها و بررسی‌های لازم

آزمایش خون، نوار قلب (ECG) و گاهی عکس قفسه سینه برای اطمینان از آمادگی بدن جهت بیهوشی و جراحی ضروری است.

4. آمادگی برای دوران نقاهت

بهتر است از قبل وسایل کمکی مانند عصا یا واکر تهیه شود. تنظیم محیط منزل (مثل برداشتن فرش‌های لغزنده) و هماهنگی برای کمک در روزهای اول پس از عمل نیز اهمیت دارد.

مراقبت‌های بعد از جراحی تعویض مفصل زانو

دوره نقاهت بخش مهمی از موفقیت جراحی است. مراقبت صحیح می‌تواند به کاهش درد، جلوگیری از عوارض و بازگشت سریع‌تر به فعالیت‌های طبیعی کمک کند.

1. کنترل درد و تورم

پزشک داروهای مسکن و ضدالتهاب تجویز می‌کند. استفاده از کمپرس سرد روی زانو و بالا نگه‌داشتن پا به کاهش تورم کمک می‌کند.

2. فیزیوتراپی و تمرینات توان‌بخشی

فیزیوتراپی از روزهای نخست پس از عمل آغاز می‌شود تا دامنه حرکتی مفصل حفظ و عضلات اطراف زانو تقویت شوند. تمرینات منظم تحت نظر متخصص فیزیوتراپی کلید موفقیت در این جراحی است.

3. مراقبت از محل برش جراحی

باید پانسمان تمیز و خشک نگه داشته شود. در صورت مشاهده قرمزی، ترشح یا تب، باید فوراً به پزشک اطلاع داده شود.

4. پرهیز از نشستن طولانی و خم‌کردن بیش‌ازحد زانو

در هفته‌های اول، از نشستن روی صندلی‌های کوتاه یا چهارزانو خودداری کنید. استفاده از صندلی با ارتفاع مناسب و تکیه‌گاه محکم توصیه می‌شود.

5. تغذیه مناسب و مصرف مایعات

رژیم غذایی سرشار از پروتئین، میوه و سبزیجات تازه به ترمیم بافت‌ها و بهبود سریع‌تر کمک می‌کند. نوشیدن آب کافی نیز برای جلوگیری از یبوست ناشی از داروها اهمیت دارد.

زمان بازگشت به فعالیت‌های روزمره

بیشتر بیماران می‌توانند ۲ تا ۴ هفته پس از جراحی به فعالیت‌های سبک بازگردند.
راه‌رفتن با واکر معمولاً از روز دوم یا سوم بعد از عمل شروع می‌شود.
بهبودی کامل و بازگشت به فعالیت‌های عادی ممکن است ۳ تا ۶ ماه زمان ببرد، بسته به سن، وضعیت سلامتی و میزان همکاری بیمار در فیزیوتراپی.

جمع‌بندی

جراحی تعویض مفصل زانو یکی از مؤثرترین روش‌ها برای درمان آرتروز پیشرفته و بازگرداندن تحرک به بیماران است. رعایت دقیق مراقبت‌های قبل و بعد از عمل، همکاری با تیم پزشکی و انجام منظم فیزیوتراپی، نقش مهمی در دستیابی به نتایج موفق و ماندگار دارد. در مرکز جراحی سپید با بهره‌گیری از تجهیزات مدرن و تیمی متخصص، تلاش می‌کنیم تا بیماران با اطمینان و آرامش، مسیر بازگشت به حرکت و زندگی بدون درد را تجربه کنند.